P15 H.Bartholomeusschool en hoofdmeesterswoning

In 1920 werd de H. Bartholomeusschool voor jongens gebouwd met ernaast het huis voor de hoofdmeester dat in 1922 werd gerealiseerd. Beide zijn in een kenmerkende chaletstijl ontworpen. Architect was Nic. Molenaar jr. Het schoolgebouw heeft een U-vorm en twaalf lokalen. Oorspronkelijk waren dat er tien, twee zijn er later aangebouwd. De hoofdonderwijzers Van Velzen, Van de Graaf, Verschoore, Bom, Zuidgeest en Pex leidden met hun teams opeenvolgende generaties Poeldijkse kinderen op. Vanaf 1967 kregen jongens en meisjes samen onderwijs. In 2007 werd de school gesloten.
De families Van Velzen en Verschoore woonden decennialang in de hoofdmeesterswoning. Schoolgebouw en woonhuis hebben nu een andere bestemming gekregen.

De St. Bartholomeusschool is de opvolger van de Openbare School die tussen de Schoolstraat en de Voorstraat stond, waar nu een pleintje is. Poeldijk kende rond 1910 een openbare school waar de jongens bij meester van Houten – na de kleuterschool bij de zusters – basisonderwijs kregen. De meisjes bleven sinds 1874 onder de hoede van de zusters. De Christelijke school begon in 1916 aan de Monsterseweg. Deze twee scholen kwamen voort uit particuliere en kerkelijke initiatieven. Architect was Nicolaas Molenaar jr.

Zodra de Pacificatiewet in 1920 bijzonder en openbaar onderwijs gelijkstelde, begon men overal scholen te bouwen naar geloofsrichting. Met als gevolg dat in 1922 een Bouwwetje uitkwam dat de bouw van kleine scholen juist weer belemmerde. In 1921 stond er echter in Poeldijk aan de Verburghlaan inmiddels een flink schoolgebouw in Chaletstijl, hoewel men op diezelfde plaats eigenlijk de R. K. kerk had willen bouwen.
Er was genoeg ruimte bij de school voor een gymzaal. Helaas werd deze bij het ontwerp over het hoofd gezien, zodat de jongens eerst nog op de schoolzolder gymnastiekles kregen. Later liep men voor de gymlessen naar het voormalige Patronaatsgebouw aan de Sportlaan, nu J. Olierookstraat. Van 1931 tot 1964 was de school gesplitst en waren er twee hoofdonderwijzers: de heren Van Velzen en Van de Graaf. Met het vertrek van de laatste wegens diens pensionering werden de delen herenigd.
De klassen werden met grote aantallen leerlingen gevuld, 44 in een lokaal, niet ideaal voor leerlingen en leerkrachten. Een groot aantal lesuren werd gereserveerd voor het vak ‘Godsdienst’. Dat bleef zo tot 1960. De jongens – de meisjes van de St. Jozefschool trouwens ook – moesten tot 1963 vijf ochtenden per week naar de schoolmis. Er werd voor de kinderen wel voorzichtig een begin gemaakt met Nederlandstalige misvieringen. Er veranderde ook maatschappelijk een en ander in deze tijd. De kerk droeg de schoolbestuurstaken in augustus 1964 over aan de nieuwe ‘Stichting R. K. Bartholomeusschool voor gewoon lager onderwijs’ en de vijfdaagse schoolweek werd ingevoerd in 1964. De zaterdag werd een vrije dag. De bunkers naast de school, daterend uit de tweede wereldoorlog en een gezocht speelterrein, werden in 1964 met de aanleg van de Anjerstaat verwijderd.

Bunker naast de school

Het gymnastiekonderwijs werd tot 1963 niet zo belangrijk gevonden. Maar tijdens de nieuw ingevoerde schoolverlatersdagen in de Staelduinhoeve erkende men het gemis van een goede gymzaal. Er kwam in 1964 voor de drie hoogste klassen een tijdelijke voorziening in de oude meisjesschool. Twee jaar later werd een officiële gymzaal geopend bij de Verburghlaan – hoek Jan Barendselaan.
In het najaar werd de Katholieke Schoolraad Westland opgericht. Leerkrachten, schoolbesturen en ouders kregen daar zitting in. In 1966 werd een oudercomité voor de jongensschool opgericht, later dan elders. Belangrijke gebeurtenissen werden sindsdien samen met de school georganiseerd. En de weg werd bereid voor het toelaten van jongens en meisjes in beide scholen in Poeldijk. In het schooljaar 1968 – ’69 werden de eerste klassen gemengd en spoedig wist men niet beter of het was altijd zo geweest.
Steeds werd het gebouw aangepast aan nieuwe eisen. Er kwamen in 1970 nieuwe toiletten en een verwarmingsruimte, een kamer voor de leerkrachten, bergruimte voor de leermiddelen en een kantoor voor de scholenstichting. Een deel van de ruime speelplaats werd daaraan besteed. In 1972 jubileerde de school en daarbij werd het vernieuwde gebouw heropend. De Bartholomeusschool werd Verburch-hof in het schooljaar 1979-’80.

Verburchhof

De ruimte links naast de school werd, nadat een deel van de tuin tussen schoolmeesters huis en schoolgebouw was aangekocht, eveneens als speelruimte benut.
Het hoofdmeesterhuis werd vanaf 1922 bewoond door H. van Velzen die 35 jaar aan de school verbonden bleef. Zijn zoon Toon stookte veertig jaar lang de kolenketels van de schoolverwarming en was daarnaast een gewaardeerd conciërge. Hoofdmeester H. van Velzen werd als zodanig opgevolgd door J. Verschoore die met zijn gezin het inmiddels vrijgekomen woonhuis betrok. Van 1957 tot in 1970 was hij het hoofd der school.
Het woonhuis, met sfeervolle indeling en uitstraling dankzij het karakteristieke ontwerp, wordt nu particulier bewoond.

Lees meer
Lees minder

Bekijk P15 H.Bartholomeusschool en hoofdmeesterswoning

Plattegrond

Details

Bouwjaar
1920
Type monument
Gemeentelijk (school)
Type object
School
Adres
Verburghlaan 22 - 24, 2685 SZ Poeldijk