G 2 Herberg De Spaansche Vloot
Rond 1540 stond op deze plaats stadsherberg ‘De Bosboom’. De herberg kreeg in 1642 de naam ‘De Spaansche Vloot’ als eerbetoon aan admiraal Tromp, die in 1639 de Spanjaarden voor de kust van Engeland versloeg. In 1690 werd de herberg door brand verwoest. Het huidige hoofdgebouw met zadeldak en gepleisterde lijstgevels dateert van kort daarna. In de achttiende eeuw liet de waard van de herberg bij het gebouw een kolfbaan aanleggen.
In de negentiende eeuw kreeg De Spaansche Vloot grote bekendheid vanwege de uitstekende aspergediners die er geserveerd werden. In de overdekte poort naast De Spaansche Vloot werden de eerste veilingen van tuinbouwproducten gehouden en in 1903 werd daarvoor een houten loods in de tuin in gebruik genomen.
De Spaansche Vloot is in 2019 geheel gerestaureerd.
Beschrijving
In 1540 opende Aechte Bosboom aan het Merckeveld in ’s-Gravenzande een herberg, die zij ‘De Bo(r)sboom’ noemde (in de volksmond ook wel ‘Het Boompgen’ genoemd). Het was een echte dorpsherberg met logement en gelagkamer, waar talrijke kooplieden, marskramers en hun paarden maaltijden en onderdak konden vinden.
Toen Maarten Harpertsz. Tromp in 1639 bij Duins in de baai van Dover (Engeland) een Spaanse vloot (armada) versloeg, was de toenmalige herbergier Gerrit Jansz. van Wijn zo trots op ‘Ons Hollands Admiraal’ dat hij een fraai uithangbord met een afbeelding van de zeeslag aan de gevel ophing en de herberg in 1642 omdoopte in ‘De Spaansche Vloot’.
In 1690, net in handen van Jan Jansz. Van Foreest, brandde de herberg tot de grond toe af. Toen Van Foreest overleed, verkocht zijn vrouw de restanten. De nieuwe eigenaar, Mr. Antonie van Loon, herbouwde in 1691 de herberg waarbij het gebouw (het hoge gedeelte) de huidige vorm kreeg. In 1728 is de kolfbaan aangelegd (het lage gedeelte). Het waren magere jaren en de herberg wisselde verscheidene malen van eigenaar. De Spaansche Vloot heeft vele functies gehad, zo werd er o.a. recht gesproken. In 1859 kwam het pand in bezit van de familie Huisman, die de herberg tot grote bloei wist te brengen. Vermaard waren er de aspergediners. Zo kwam rond 1870 prinses Marianne, de dochter van koning Willem 1, er regelmatig asperges eten.
Rond 1880 werd in De Spaansche Vloot de eerste Westlandse veiling opgericht. De producten, bloembollen, groenten en asperges, werden op het biljart en de tafels van de gelagkamer aangeboden en aan de hoogste bieder verkocht.
De toeloop werd mettertijd zo groot dat de herbergier Jan Huisman in 1903 in de tuin een loods liet bouwen, die hij aan de ‘Veilingvereeniging Westland, afd. ’s-Gravenzande’ verhuurde. Tot 1914 werd in De Spaansche Vloot geveild. In dat jaar stichtte de vereniging in ’s-Gravenzande een eigen veilinggebouw.
Tijdens de oorlog was de herberg van 1941 tot 1945 door de Duitsers gevorderd en diende als onderkomen voor officieren en manschappen. Na de oorlog keerde de familie Huisman terug naar de volledig verwaarloosde herberg, die zij met grote moeite in stand kon houden.
In 1955 werd Pieter J. Verhoeckx herbergier in De Spaansche Vloot. Onder zijn voortvarende leiding bloeide de herberg weer op tot een wijd en zijd befaamd horecabedrijf. Hij begon direct weer de eens zo vermaarde aspergediners te serveren. In 1990, 450 jaar na de opening, werden Pieter Verhoeckx en zijn echtgenote tot ‘Chevalier de Confrérie de l’Asperge Limbourgondié’ geslagen. Dit genootschap heeft zich ‘het behoud en de promotie van de Hollandse witte asperges’ ten doel gesteld. In hetzelfde jaar, op 14 mei, kreeg bij Koninklijk Besluit De Spaansche Vloot het predicaat ‘Hofleverancier’. Een vorstelijk hoogtepunt in de rijke geschiedenis van de oude herberg.
De fam. Verhoeckx heeft ongeveer 60 jaar lang Restaurant de Spaansche Vloot gerund. In december 2018 is gestart met een grondige renovatie van het gebouw en sinds augustus 2019 is Brasserie Chapter in het restaurant gedeelte gevestigd. Je kunt in het pand niet alleen eten, maar ook slapen! Zo bevindt zich in het hoge gedeelte van het pand Boutique Hotel Armada, een klein persoonlijk hotel met 6 kamers die ieder een eigen inrichting heeft. Slapen en eten hebben een nieuw leven gekregen in dit eeuwenoude, karakteristieke pand.
