H 1 Café Bij ‘t Hof
Dit café is een van oudste horecagelegenheden in het Westland. Het pand stamt uit 1707 en diende oorspronkelijk als paardenstal en koetsenstalling voor de naastgelegen Hofherberg ‘s Lands Welvaren. In 1843 werd het een tapperij, maar nam het ook de herbergfunctie over. Het was een goedkope slaaplaatsen voor rondtrekkende marskramers en de scharensliep.
Sinds 1932 is het in handen van de familie Staalduinen.
Hofherberg ’s Lands Welvaren sinds 1707
Oorspronkelijk diende het pand als koetsenstalling voor de naastgelegen Hofherberg ’s Land Welvaren (nu Hofstraat 62-64). Dit logement was is 1707 gebouwd in opdracht van Frederik I, Koning van Pruisen, Prins van Oranje, Heer van Naaldwijk enz. enz. die als kleinzoon van Frederik Hendrik diens zomerpaleis in Honselersdijk geërfd had na het overlijden van zijn neef Stadhouder-Koning Willem III. De hofherberg behoorde bij dit Huis Honselaarsdijk dat inmiddels een toeristische trekpleister was: men kon een rondleiding krijgen als de koning niet aanwezig was. (En dat was vaak, want Frederik I woonde vooral in Berlijn en is maar twee keer in Honselersdijk geweest.) Het kasteelachtige paleisje met zijn strakke Franse tuinen werden ook wel ‘Klein Versailles’ genoemd en trok veel bezoekers, vooral uit het buitenland, die in ’s Lands Welvaren overnachten. Hun koetsen en paarden werden in het huidige café ondergebracht.
Hofherberg Het Wapen van Oranje sinds 1754
Op een tekening van Samuel de Puyt uit 1760 is te zien dat er plaats was voor 20 paarden. Het Huis Honselaarsdijk was inmiddels in het bezit bekomen van Anna van Hannover, de moeder van Willem V, Prins van Oranje, Heer van Naaldwijk enz. enz. en de herberg had zijn naam erop aangepast: Het Wapen van Oranje. Huis Honselaarsdijk was echter in verval en werd in 1815 gesloopd. Toeristen kwamen er allang niet meer.
Tapperij sinds 1843
In 1843 kocht Willem Frederic de Mauregnault de herberg om er woonhuis met kantongerecht van te maken. De stalling werd omgebouwd tot tapperij. In 1867 verkocht hij het huis aan E.M.A.F. de Jonge van Zwijnsbergen, zij was de vrouw van burgemeester Van der Goes. En twee jaar later kon uitbater Willem van Vliet de tapperij, die hij al huurde, kopen en was de scheiding tussen de voormalige herberg en de voormalige stalling definitief. Dat de functie van herberg over ging op de tapperij is bekend uit verhalen: marskramers konden goedkoop overnachten op het zoldertje van de karrenstalling.
Tot 1912 reed de stoomtram door de Hofstraat. Dit is nog aan de bocht in de weg te zien, welke eigenlijk te krap was. In 1883 ontspoorde dan ook een locomotief en reed de tapperij binnen waar weduwe Van Vliet achter de bar stond. Zij bleef ongedeerd maar het gebouw werd zwaar beschadigd. Al eerder was het gebouw ingekort voor de aanleg van de Amalia van Solmsstraat.
Café Bij ’t Hof sinds 1932
De naam Bij ’t Hof is bedacht door Kobus Burgersdijk (1904-1962) die het café in 1932 kocht. Kobus was timmerman bij kistenfabriek Scheer, kelner bij Torenburg en keeper bij Voetbalverenging Naaldwijk. De KNVB had interesse in hem als profvoetballer, maar koos toch voor een ander. Wel kreeg Kobus als vergoeding een eigen bedrijf. Dit werd het café in Honselersdijk dat indertijd eigendom was van familie Middendorp en te koop stond. Hij bleef wel in dient van Scheer om de extra leningen af te betalen. Zijn vrouw Menskje runde overdag het café en zorgde voor haar twee kleine kinderen: Huib (1928) en Francien (1932).
In de oorlogjaren werd het cafe door de duitsers gevorderd en moest openblijven. Dit waren angstige jaren voor Menskje en de kinderen die regelmatig te maken kregen met een levensgevaarlijke combinatie: carbidlampen op de bar en dronken soldaten. Het is een wonder dat het pand in die tijd niet afgebrand is. Na de oorlog wist Kobus er een echt dorpscafé van te maken door de biljart- en dartvereniging binnen te halen, ook werd er gedamd en vergaderd. In 1952 nam Francien samen met haar man Dirk van Staalduinen het café over van haar ouders. In 1995 was de beurt aan hun zoon Jan en zijn vrouw Irma. Inmiddels heeft de vierde generatie zijn intrek in café Bij ’t Hof genomen.
Lia Spitters, 2014
