D31 Groeneveldse Molen
Vanaf ongeveer 1450 moet er in deze polder een molen hebben gestaan. In 1620 bleek die molen, een wipmolen, in slechte staat te verkeren. Voor een nieuwe was geen geld, dus moest volstaan worden met reparaties.
Rond 16 augustus 1719 werd deze molen getroffen door de bliksem en brandde geheel af. Al op 18 augustus 1719 vond de aanbesteding van de nieuw te bouwen molen plaats in het rechthuis van ’t Woudt. De bouw werd door Pieter van Wieringe aangenomen voor f 2549,–.
Zo verscheen op deze plek een ronde stenen grondzeiler.
Geschiedenis
Wanneer de polder een eigen windmolen kreeg, is niet bekend. Wel staat vast dat in 1445 in de Oude Lierpolder een watermolen werd gebouwd, die ook het water van de Groeneveldse polder mee moest nemen.
Dit omvangrijke gebied was voor één molen te veel, dus werd er in ongeveer 1450 besloten voor de Groeneveldse polder een eigen molen te bouwen. Deze al slecht zijnde molen werd omstreeks 16 augustus 1719 getroffen door de bliksem en brandde geheel af. Al op 18 augustus 1719 vond de aanbesteding van de nieuw te bouwen molen plaats. De bouw werd door Pieter van Wieringe aangenomen voor f 2549. Er werd een ronde, stenen grondzeiler gebouwd. De molen heeft tot en met 1960 uitsluitend met windkracht de polder droog gehouden. Ten tijde van de Tweede Wereldoorlog heeft de molen ook het water van de Oude Lierpolder weg gemalen, omdat het dieselgemaal geen dieselolie meer had.
Eind jaren vijftig bleek de windbemaling niet meer te voldoen in verband met de opkomende tuinbouw in de polder. Toen is er naast de molen een vijzelgemaaltje gebouwd met een 28 PK dieselmotor van het merk Lister die de bemaling van de molen overnam. De molen is vrijwel direct stilgezet, de roeden zijn toen 1,95 m ingekort omdat ze niet over het dak van het gemaaltje konden. De molen raakte zwaar in verval.
In 1977 is de molen eigendom van het Hoogheemraadschap van Delfland geworden. Begin jaren tachtig bleek dat de bemalingscapaciteit vergroot moest worden, wat tot gevolg had dat het scheprad weer in bedrijf werd gesteld, aangedreven door twee elektromotoren. Intussen voerde Delfland overleg om de molen gerestaureerd te krijgen. Verschillende overheidsinstanties zegden subsidies toe. Zo kon in augustus 1985 de restauratie beginnen. Deze restauratie was omvangrijk, vooral de romp vergde veel werk. Na een jaar was het werk gereed en kon de molen op 25 november 1986 voor het eerst weer malen. De oplevering vond plaats op 25 mei 1987. Sindsdien is de molen weer regelmatig in bedrijf.
Werking van de molen
De molen maalt door middel van een scheprad het overtollige water uit de Groeneveldse polder vandaan en maalt dat uit op de Groeneveldse- of Monsterwatering.
De wind wordt door de wieken opgevangen die eventueel bespannen zijn met zeilen over het ‘hekwerk’. Daardoor gaat de molen draaien. De wieken zitten vast in de as die door de kap heenloopt. Om deze as zit het bovenwiel. Het bovenwiel grijpt met kammen (tanden) in de staven van het rondsel boven aan de koningspil. De koningspil is een verticale as die naar beneden gaat. Het rondsel beneden aan de koningspil drijft het onderwiel op de wateras aan, waar aan de andere zijde van deze as het scheprad zit, dat dus automatisch meedraait en water weg maalt.
Oude woonkamer
De Groeneveldse Molen is tot 1960 bewoond geweest. Als laatste woonde en maalde de familie Boekestijn op de molen. Hun oude woonkamertje is met de laatste grote restauratie in 1986 in originele staat teruggebracht.
Het was niet altijd een pretje om in een molen te wonen. Als het ‘s winters vroor, vroor het in de molen ook. En er werd alleen maar in de woonkamer gestookt, tevens de kamer waar vader en moeder met de kleinste sliepen. Waar de rest van de familie op zolder sliep werd niet gestookt, er kwam slechts wat warmte van de schoorsteen.
Gegevens
Bouwjaar 1719
Functie Poldermolen
Type Grondzeiler
Vlucht 25 meter
Wiekenvorm Oud-Hollands
Kruiwerk 45 ijzeren rollen; kruirad
Vang Losse Vlaamse blokvang; vangtrommel
Inrichting IJzeren scheprad,
Doorsnede 5.92 cm, breedte 41 cm
Opvoerhoogte 1.90 Meter
