G21 Woonhuis Langestraat 239
Dit huis met een grote tuin, paardenstal en hooiberg werd in 1764 aangekocht door Willem Dingemans, secretaris van ‘s-Gravenzande. In de negentiende eeuw bewoonde burgemeester en notaris A.J. van de Kasteele met zijn echtgenote S.A. Dingemans het pand. Na het overlijden van deze burgemeester bewoonde hun zoon Pieter Reinier, die later de naam van zijn moeder voor zijn eigen achternaam liet plaatsen, dit grote huis. Hij was vrijgezel en zijn huishouding werd bestierd door zijn huishoudster. P.R.Dingemans van de Kasteele werd in 1888 benoemd tot burgemeester. Hij heeft veel voor de ontwikkeling van het dorp gedaan en was geliefd bij de ‘s-Gravenzanders. Na zijn overlijden in 1917 werd het huis verkocht. In het huis zijn nog mooie bouwdetails aanwezig, zoals in de hal een fraaie draaitrap naar de bovenverdieping.
Voormalige burgemeesterwoning
Het pand Langestraat 239, anno 1682, wordt op 22 juni 1698 door juffrouw Alida de Bruijn verkocht aan Pieter Willemse Buijs, oud-burgemeester van ’s-Gravenzande. Hij bleef er tot zijn dood wonen. Zijn enige zoon verkoopt het pand op 10 juni 1724 aan Lambert Rietveld en Pieternella van Duijvendijk. Zij hebben er echter maar kort gewoond, want op 27 april 1729 verkoopt Pieternella het pand aan Anthonie van Epenhuijsen. In 1764 is de familie Dingemans er gaan wonen.
Willem Dingemans, geboren in 1737 te Haarlem, kocht het pand op 30 juli 1764 van Jacob van Epenhuijsen, een zoon van Anthonie. Willem Dingemans was secretaris van de gemeente ’s-Gravenzande. Zijn zoon, Frans Hendrik geboren in 1766, volgde zijn vader op bij de gemeente ’s-Gravenzande. Hij kocht het huis in 1816. Zijn oudste dochter, Sara Dingemans huwde met Adriaan Johan van de Kasteele, die afkomstig was uit Den Haag. Hij was burgemeester van ’s-Gravenzande van 1847 tot 1862. Hun jongste zoon Pieter Reinier geboren op 30 maart 1847, werd op jonge leeftijd ambtenaar en werd op 1 april 1888 benoemd tot gemeentesecretaris van ’s-Gravenzande. Maar hij ambieerde meer en in de lijn van zijn vader werd hij in hetzelfde jaar tot 1902 ook burgemeester van ’s-Gravenzande. Hij heeft veel gedaan voor de ontwikkeling van ’s-Gravenzande en was geliefd bij de bevolking. Op 24 mei 1917 overleed hij plotseling, toen hij een vergadering van het Hoogheemraadschap in Delft zou voorzitten. En al die tijd, van 1764 tot 1917, bleven vier generaties lang de families Dingemans en van de Kasteele er wonen.
Pieter Reinier Dingemans van de Kasteele, die de naam van zijn moeder voor zijn eigen achternaam liet plaatsen en altijd vrijgezel is gebleven, heeft de afdeling ’s-Gravenzande van de Evangelische Unie aangewezen als erfgenaam van al zijn onroerende goederen. De inboedel ging deels richting familie, huishoudster en goede kennissen. Het pand blijft tot 1997 eigendom van de Vereniging Evangelische Unie. In 1997 werd de voormalige burgemeesterswoning verkocht en in drieën gesplitst. De voorgevel is grotendeels intact gebleven en ook in het interieur zijn vele details bewaard gebleven. Te denken valt aan de beschilderingen op de wanden van de ruime entreehal en de monumentale trap naar de bovenverdieping. Daarnaast treft men in de woning nog de originele plafonds en schouwen aan.
Tot slot nog een avontuur, dat Willem Dingemans, de eerste generatie Dingemans die in de woning heeft gewoond, is overkomen. In de 2e helft van de achttiende eeuw raakte de bevolking verdeeld in twee partijen, de patriotten (democraten) en prinsgezinden. Door de zwakke regering van stadhouder Willem V konden de patriotten hun invloed uitbreiden. De prinsgezinden bleven bij deze ontwikkelingen niet werkeloos toekijken. Door de verscherpte tegenstellingen dreigde er een burgeroorlog uit te breken. Op verzoek van de Naaldwijkse patriotten kwam op 30 augustus 1787 vanuit Delft een Vliegend Leger naar het Westland. Een van de eerste acties was het gevangennemen van Abraham Douglas, de rentmeester van de bezittingen van de Oranjes, die op het huis Honselersdijk woonde. Douglas was verder baljuw en schout van Naaldwijk, Wateringen en ’s-Gravenzande en werd door zijn intriges en corrupte optreden gehaat door de Westlandse bevolking. Nadat de baljuw Douglas gevangengenomen was gaf de bevelhebber één van zijn officieren opdracht om met een afdeling ruiterij naar ’s-Gravenzande te trekken. Doel was de invloedrijke ’s-Gravenzandse secretaris, Willem Dingemans, die fel oranjegezind was, gevangen te nemen. Dingemans was, na gewaarschuwd te zijn door “aschman” Thomas van der Ende, echter al gevlucht en hield zich verborgen tot het donker werd bij de ’s-Gravenzande burgemeester Adrianus de Wilde, een vurig oranjeklant. Toen het donker was bracht De Wilde Dingemans met een boerenkar over het strand naar Scheveningen. Daar trok hij naar Den Haag waar hij onderdak vond hij bij zijn vriend Van Hoogenhuysen. Lang kon hij daar niet blijven want hij werd verraden door een apotheker, die aan de overkant woonde. ’s-Avonds kreeg de familie Van Hoogenhuysen bezoek van een officier van het patriottenleger en vroeg of de familie wist waar de heer Dingemans was. Mevrouw Van Hoogenhuysen gaf aan dat Dingemans ’s-morgens wel langs was geweest, maar dat hij naar Rotterdam vertrokken was. Die avond begaf Dingemans zich naar zijn nieuwe onderduikadres, een zolderkamer, van een bevriende Zwitser. Hij verbleef daar ongeveer drie weken. Midden september kwam Willem V weer aan de macht onder invloed van het binnenrukkende Pruisische leger. Na de aftocht van de patriotten kon Dingemans weer terugkeren naar ’s-Gravenzande waar hij feestelijk werd ingehaald.
