K 2 Sonnehoeck Historische Druivenkwekerij
Druivenkwekerij Sonnehoeck is een bijzonder complex dat vermoedelijk als één van de eerste tuindercomplexen in het Westland in gebruik is genomen. De woning op dit terrein werd al in 1729 gebouwd, maar de voorgevel is in 1905 verbouwd. Naast het huis zijn er acht kassen, twee ketelhuizen met schoorstenen, een watertoren en een fruitmuur uit 1815 die gezamenlijk een bijzonder beeld geven van de geschiedenis van de druiventeelt in het Westland. Je ervaart er nog de sfeer van 100 jaar geleden.
Een oase van rust in het bedrijvige Westland Rijksmonument
Een druiventuin als rijksmonument, dat is tamelijk zeldzaam. Dat is natuurlijk mooi, maar Sonnehoeck is meer: het is een levend en bloeiend productiebedrijf. De tijd op Sonnehoeck lijkt al ruim honderd jaar stil te staan. Zo is Sonnehoeck uniek in zijn soort, als druiventuin en als rijksmonument. Sonnehoeck is de enige in zijn soort ter wereld. Op 60 bij 100 meter is de authentieke Westlandse druivencultuur in originele staat te bewonderen.
Woning
Druivenkwekerij Sonnehoeck heeft een tuinderswoning met schuur. De zolder van de woning werd gebruikt als bewaarruimte voor groente en fruit. Het huis dateert uit 1729 en bezit veel historische elementen. Balklagen, kapconstructie, rookkast en servieskast verkeren in originele staat. Waarschijnlijk is Sonnehoeck een van de eerste fruitkwekerwoningen die in het Westland speciaal als zodanig werden gebouwd. Niet alleen het huis is goed bewaard, ook twee eeuwenoude moerbeibomen staan in volle glorie in de tuin.
Fruitmuur
Op de tuin zelf staat een ruim 100 meter lange fruitmuur uit 1815. In het beschutte klimaat van deze muur groeien appels, peren en heerlijke perziken. Hij was onderdeel van fruitmuren met een gezamenlijke lengte van 650 meter die vroeger op Sonnehoeck stonden. De muren hielden het fruit uit de wind. De eerste druiven in het Westland werden zo gekweekt. Om de producten sneller te laten rijpen, werden eerst schietramen en later kassen tegen deze muur gezet. Zo ontstonden muurkassen in de druiventeelt.
Kassen
Op Sonnehoeck staan verschillende soorten kassen. De oudste dateert uit 1905, muurkassen waren er al voor 1900. In de jaren vijftig van de vorige eeuw werden enkele muurkassen aan elkaar gesmeed, zodat ze als complete kas dienst konden doen. Een ander bijzonder type is de dubbele houten druivenkas, het zogenoemde “complex”. Twee ketelhuisjes met hun kenmerkende schoorstenen zorgden voor voldoende warmte. Tot 1965 zijn er in deze ketels van het type “Robin Hood” kolen gestookt. Het waterreservoir of watertoren uit 1920 vergemakkelijkte het bevloeien van de gewassen. Eerst werd het reservoir nog met de hand vol gepompt, later nam een motorpomp dat werk over.
Restauratie en onderhoud
Om Sonnehoeck ook voor toekomstige generaties te behouden, werkt het Stichtingsbestuur Historische Druivenkwekerij Sonnehoeck aan een alomvattend restauratieplan.
De fruitmuur is in 2009 gerestaureerd en de komende jaren krijgen de druivenkassen, ketelhuisjes, druivenmuren en watertoren een grote opknapbeurt.
Geheel Sonnehoeck wordt met respect voor elk onderdeel in haar oude, fraaie luister teruggebracht. De kosten hiervoor worden deels betaald uit de opbrengst van het entreegeld. Daarnaast zijn het de giften van particulieren en van diverse (lokale) fondsen welke de restauratie van de diverse onderdelen van Sonnehoeck mogelijk maken.
Druiventeelt
Druiven zijn de belangrijkste teelt op Sonnehoeck. Drie soorten druivenstokken: Alicante, Gros Maroc en Frankenthaler, waarvan sommige ruim 90 jaar oud zijn, zorgen voor overheerlijke druiven. De druif is een kwetsbaar product, waaraan veel zorg besteed wordt. Om druiven van topkwaliteit te kunnen oogsten, moeten veel handelingen verricht worden, zoals zwavelen, bestuiven, krenten en uitbreken.
Familiebedrijf
Het tuinland van Sonnehoeck was in de zeventiende eeuw in het bezit van de adellijke familie Van der Dussen uit Delft. In 1729 werd het woonhuis in opdracht van “tuynman” Jacob Olsthoorn gebouwd. Het tuinbouwbedrijf kwam in 1893 in handen van Anne Marie Maas Geesteranus, indertijd directeur van de Staatsdrukkerij. In 1899, na het overlijden van Maas Geesteranus, kocht Gerrit van Leeuwen de tuin met woonhuis. Huidig eigenaar Geo van Leeuwen is de vierde generatie Van Leeuwen die op De Sonnehoeck tuint. Dankzij deze familie, met ambachtelijk gevoel voor de teelt en historisch besef, is Sonnehoeck nog steeds een unieke druivenkwekerij. Uniek in het Westland, uniek in de wereld.
