P 2 Hotel Saint Vincent
In 1905 bouwde de katholieke, charitatieve Vincentiusvereniging dit bondsgebouw voor de leden van de standsorganisaties. De bouw werd mogelijk dankzij een royaal legaat van Theodorus van den Berg. Voordien kwam men in achterkamertjes en herbergen bij elkaar. Het ontwerp is van architect Jos Duynstee. Het gebouw was multifunctioneel. Er werden bruiloften, recepties en cursussen gegeven. Er waren toneelrepetities en -uitvoeringen. Tot aan de Tweede Wereldoorlog hield de Boerenleenbank hier 35 jaar kantoor. De School met de Bijbel vond tijdens het laatste oorlogsjaar onderdak in dit gebouw. In 1962 werd het gebouw door de Vincentianen aan de parochie verkocht. Diverse jongerensociëteiten als NKJB, Blitssociëteit Juuls en Jongerensoos ’67 maakten er daarna regelmatig gebruik van. Vanaf 1984 doet het gebouw onder de naam Saint Vincent dienst als hotel.
Sint Vincentiusgebouw /hotel Saint Vincent
De katholieke Vincentiusvereniging was in staat dit pand te bouwen dankzij een royaal legaat van Theodorus van den Berg. Het ontwerp is van architect Jos Duynstee. De leden van vakverenigingen kwamen bij elkaar in dit bondsgebouw. Er werden bruiloften, recepties en cursussen gehouden. De Boerenleenbank hield hier 35 jaar kantoor. Tijdens WO ll vond de School met de Bijbel hier tijdelijk onderdak. Men speelde toneel en diverse jongerensociëteiten als NKJB, Blitssociëteit Juuls en Jongerensoos ’67 maakten regelmatig gebruik van het gebouw. Vanaf 1984 doet het gebouw onder de naam Saint Vincent dienst als hotel.
Het Vincentiusgebouw
Dit monument uit 1905 heeft in de geschiedenis van de Poeldijkse dorpsgemeenschap tot ca.1975 een zeer belangrijke sociale rol vervuld. Het merendeel van de Poeldijkers heeft hier herinneringen liggen. Begin 1900 was er vanuit de Sint-Vincentiusvereniging, een internationale katholieke vereniging van leken die zich het lot aantrokken van de noodlijdende medemens, de roep naar een echt verenigingsgebouw omdat alle activiteiten van het dorp destijds in kamertjes en zaaltjes achteraf plaats vonden. Daar Poeldijk een overwegend katholiek dorp was werd er vanuit de kerk actie ondernomen om dit te realiseren. Na een legaat van Theodorus van den Berg, hij kreeg de toepasselijke bijnaam ‘De Bisschop’, werd in 1905 de eerste steen gelegd. Jaarlijks werd, dit was bepaald bij legaat, op zijn sterfdag tot de jaren 60 tijdens een kerkdienst zijn naam genoemd, een z.g. misintentie. Na de feestelijke opening gaf het gebouw onderdak aan het Poeldijkse Rooms Katholieke verenigingsleven. De fanfare Pius X en de toneelvereniging St. Genesius repeteerden er en de laatste gaf er ook uitvoeringen. In de beginperiode vond er een technische tekenschool onderdak. De Jozefgezellen, jongemannen van ca. 15 tot 20 jaar, ontmoetten elkaar om te dammen, te kaarten en te sjoelen. De eerste Boerenleenbank in Poeldijk hield vanaf het begin jarenlang zitting – tot 1940 -in dit gebouw. En dan mogen we ook alle bruiloften, jubilea en de broodtafels na uitvaarten niet vergeten. *
Foto: De viering van het 25-jarig huwelijksfeest van echtpaar Hermanus Kester en Elisabeth Groenewegen van de Kwekerij aan de Vredebestlaan 16 te Poeldijk.
Zelfs de allereerste radio-uitzending vanuit het Westland werd in 1927 door de KRO vanuit dit gebouw verzorgd. Bij de tweede vordering van de Protestants Christelijke school ‘Met de Bijbel’ kregen twee klassen onderdak in het gebouw. Daar waren ook veel Heijdse kinderen bij omdat Ter Heijde was afgebroken. Tot begin jaren ‘60 was de katholieke kerk bij de meeste activiteiten in het dorp betrokken. Hier kwam halverwege de jaren ‘60 verandering in door de z.g. ontzuiling. We zagen dat niet alleen in Poeldijk maar in geheel Nederland. Voor het Westland beet Blits Sociëteit JUULS het spits af door met toestemming van de gemeente Monster beatfeesten met livemuziek te organiseren met o.a. Q 65, The Golden Earrings, The Motions, The Sandy Coast, The Outsiders en vele andere startende bandjes – alle aan het begin van hun carrière.
De Westlandse katholieke kerken stonden niet bepaald te springen bij deze ontwikkeling en waarschuwden in hun brieven voor verloedering van de goede zeden. De angst voor gemengde huwelijken sprak eveneens een woordje mee. Alle protesten ten spijt werden de bijeenkomsten in het Vincentiusgebouw een doorslaand succes en dat vroeg om voortzetting. De maatschappij veranderde, Men vond nieuwe, locaties in andere Westlandse dorpen als Hofwijk in Honselersdijk en De Binnenhof in Naaldwijk – en in de Poeldijkse bloemenveiling, maar het ei was in dit gebouw gelegd. Na een intensief jaar viel de JUULS-sociëteit uiteen en in 1967 ontstond er in Poeldijk een nieuwe groep, SOOS ’67. Deze organiseerde eveneens muziekavonden met discotheken en filmmiddagen voor jongeren. Een groep van ca. 20 jongeren van toen 15 -20 jaar vormde na jaren nog een hechte groep. In deze periode diende het gebouw eveneens als stemlokaal en consultatiebureau. In 1975 veranderde de functie van het Vincentiusgebouw vanwege de opening van Sociaal Cultureel Centrum De Veiling, voorheen De Leuningjes. Aan de roep om grotere zalen met meer faciliteiten kon voldaan worden na de opening van de verbouwde voormalige bloemenveiling tot SCC De Leuningjes. Het sociale leven verplaatste zich van de Voorstraat naar de Julianastraat. In 1977 werd het Vincentiusgebouw openbaar verkocht en werd het een hotel-restaurant, met de toepasselijke naam Saint Vincent. De bovenverdiepingen werden verbouwd tot overnachtingsgelegenheid. Op de begane grond kunnen nu nog intieme feestjes gehouden worden. Is het interieur gemoderniseerd, de buitenzijde is nog grotendeels in originele staat met als blikvanger het tegeltableau boven de entree met de naam van de gulle schenker Theodorus van den Berg.
Bron: Het Westland hoe ouder, hoe mooier! Aad van Holstein 2004
Historische Kroniek Over Poeldijk, W.L. Kruijk, 2003
Poeldijk door de eeuwen heen, Wim van Zijl, 2002.
Interview Paul Waterman met Guus de Backer van Blitssociëteit JUULS, 2015, in ‘Westland Toen’.
Website: https://www.hotelsaintvincent.nl
Het Vincentius gebouw is in 1905 gebouwd door de Vincentius vereniging met een gift van Theodorus v. d. Berg.
De Vincentiusvereniging was een charitatieve vereniging van notabelen die geld inbrachten. Door bijvoorbeeld de opbrengst van een deel van hun kwekerij in te brengen. Zij wilden met de exploitatie van het Vincentius gebouw ook geld overhouden. Vincentianen: zo noemde men de leden, bezochten wekelijks arme gezinnen en zij gaven briefjes af voor koopwaar. Briefjes die gebruikt konden worden voor bijvoorbeeld brood, eieren of beleg of een stukje vlees.
De Vincentiusvereniging kreeg in april 1961 financiële zorgen. Men kwam er niet meer uit, en vroeg of de parochie het gebouw wilde overnemen. Er was een schuld van f 22.000. De vereniging vroeg of de parochie het gebouw en de schuld voor f 60.000 wilde overnemen. De parochie had echter geen geld.
De oplossing kwam doordat er een bod werd gedaan, door de Monsterse firma Van der Sande, van f 60.000 op het Patronaatsgebouw aan de Sportlaan/ Jan Olierookstraat. Voor datzelfde geld werd op 20 augustus 1962 het Vincentiusgebouw door de parochie gekocht.
De Boerenleenbank was toen allang uit het gebouw vertrokken (± 1940)
Dus vóór de bouw van het Vincentiusgebouw kwamen de vakverenigingen mogelijk samen op diverse locaties of in herbergen. Er was nog geen vaste locatie voor bijeenkomsten. In 1905 waren er bovendien nog geen vakverenigingen (Beter is te spreken over Standsorganisaties). Deze standsorganisaties werden opgericht in de jaren 1914-1915.
Dit naar aanleiding van de Pauselijke Encycliek “Rerum Novarum” = ‘over de nieuwe dingen’ door Paus Leo III eind 1890 uitgegeven.
Door de opkomst van de industrie, waardoor de rijken zich verrijkten en de kleine vak- of ambachtsman werd verdrongen, werd de armoede onder de arbeiders steeds nijpender. In zijn schrijven roept de paus op om zich te wapenen tegen de sterke opkomst van het Kapitalisme, Socialisme en Communisme. Het Kapitalisme: ieder zorgt voor zichzelf. Het Socialisme wilde privé-eigendommen afschaffen. Iedereen moest dan werken voor de “grote taart” en die verdelen, alles was gemeenschapseigendom. De paus adviseerde de arbeiders om zich te organiseren in de strijd voor rechtvaardigheid en het recht op privaat eigendom. In 1914 was het zo ver. De boeren en tuinders stichtten de standsorganisatie L. T. B. met als beschermheilige Sint Isidorus. De middenstand koos als beschermheilige Sint Jozef. En de arbeiders beschermheilige Sint Marcus.
Het gaf zo af en toe toch wat wrijving. De Arbeiders gingen Coöperaties stichten voor het gezamenlijk aardappelen en steenkool inkopen. De leden droegen daarvoor wekelijks een klein bedrag bij dat werd opgehaald. Men richtte een eigen ziekenfonds op en zelfs de Volksbank die nog steeds bestaat. Vandaar dat ik (T van L.) bij het verzoek om nog wat straatnamen te bedenken voor de Straatnamencommissie deze Standsorganisaties heb laten benoemen. Ze hebben bijna 100 jaar bestaan. Vakverenigingen bestonden voor: Tuinarbeiders, bouwvakkers, kantoor- en winkelpersoneel, enz. Werknemers bij het spoor-, tram- en personenvervoer: deze waren in de tijd dat schrijver dezes conducteur was geen lid van een vakvereniging omdat het bij wet verboden was om te staken.
Ton van Lier, H W B P.
