G 7 Korenmolen van Maat

Historie

Reeds in 1318 kende de stad ‘s-Gravenzande twee korenmolens, te weten “De Voormolen”, die in de omgeving van het huidige Zuidwind heeft gestaan en in de tijd van de reformatie werd verwoest en “De Achtermolen”, die al in 1270 bestond en gelegen was aan het einde van de huidige Molenstraat. In de vorige eeuw heette een opvolger van deze laatste molen “De Fortuin”. Deze brandde in 1879 af. Deze molen werd niet meer herbouwd.

De Molen van Maat

Mogelijk werd toen, om toch te kunnen malen, het maalderijgebouwtje aan de Naaldwijkseweg gesticht, waarin een stoommachine lag die twee koppels stenen aan kon drijven. In 1903 kocht de opa van de laatste eigenaar Nijs Maat, de stoommaalderij. In 1908 werd vergunning aangevraagd voor het bouwen van een windmolen naast de bestaande maalderij.

Geheel in het teken van de tijd, gebruikte men hiervoor geen nieuwe molen, maar een tweede hands houten achtkante molen. Deze molen was oorspronkelijk een poldermolen van de polder in de buurt van Alphen aan de Rijn en door stoombemaling overbodig geworden was. Nijs Maat liet de molen plaatsen op een nieuw gemetselde achtkante, ruim zes meter hoge stenen onderbouw.

De molen werd ingericht als korenmolen met drie koppels stenen, twee om veevoer te malen en één voor tarwemeel. Toen de molen eenmaal maalvaardig was, is men zoveel mogelijk met de wind gaan malen. In 1915 werd in de stoommachine vervangen door een oliemotor, die twee koppels stenen kon aandrijven. In de Tweede Wereldoorlog werd in de molen een mengketel bijgeplaatst, die aanvankelijk door de wind en later door een elektromotor werd aangedreven. Later werd één van de koppels voerstenen ingericht als een elektrisch gedreven tarwekoppel en de andere verdween geheel om plaats te maken voor een graansilo. Met het overgebleven windgedreven koppel tarwestenen, bleef de molen in bedrijf tot half zestiger jaren. Toen kwam de molen stil te staan en raakte in verval.

Het duurde tot 1977 eer de molen uitwendig gerestaureerd werd. Het molenlijf werd flink onderhanden genomen, er kwam een nieuwe balie en een nieuw wiekenkruis. Zo was de molen weer regelmatig in bedrijf tot 1989. Uitwendig was de molen piekfijn in orde, maar inwendig begon er steeds meer aan te mankeren. Om die reden kon er vanaf die tijd ook niet meer met de wind gemalen worden. De molen werd aangekocht door de gemeente. Thans is de molen eigendom van de door de gemeente opgerichte stichting de ‘s-Gravenzandse Korenmolen. De molen is in 2002 weer geheel maalvaardig gerestaureerd zodat dit belangrijke cultuurhistorische monument voor ‘s-Gravenzande bewaard zal blijven voor de toekomst.

In 2012 heeft de Stichting het in slechte staat verkerende wiekenkruis vervangen. Er zitten nu gelaste en verzinkte deelbare roeden van de firma Vaags uit Aalten in. Op 6 februari 2014 brak onder stormachtige omstandigheden de wiekenas en kwamen de wieken naar beneden. Een grote ravage, gelukkig werd niemand gewond. De molen leed zware schade. De verzekering tegen storm leek niet van plan de schade te vergoeden. Gelukkig kwam er veel steun vanuit de bevolking en het ‘s-Gravenzandse bedrijfsleven. Het Fonds Westland, de Stichting Loswal De Bonnen en kringloopwinkel Re-Sell leenden €65 000 en de gemeente Westland gaf een lening van €85 000. Dat was voldoende om de molen te herstellen en op 6 februari 2016, exact twee jaar na de ramp kon de molen weer in gebruik gesteld worden.