M36 Bloedberg
Ter bestrijding van de werkloosheid diende de gemeente Monster in 1936 een voorstel in om ten noorden van Ter Heijde een duinbos aan te leggen. Dit project kon in het kader van de werkverschaffing worden uitgevoerd. In zomer van 1938 ging de eerste schop de grond in. Een duingebied van circa 55 hectare werd uiteindelijk bebost. Met schoppen en kruiwagens wisten werklozen ook een tien meter hoge uitkijkpost op te werpen die later de toepasselijke naam ‘Bloedberg’ kreeg. Toen de Duitse bezetter in 1942 het duingebied tot Sperrgebiet verklaarde stopten de werkzaamheden. Na de oorlog was er weinig meer van de aanplant in het nieuwe duinbos over. Alleen de ‘Bloedberg’ bleef en kan als uitkijkpost nog worden beklommen.
In de crisisjaren na 1930 ontwikkelde de gemeente Monster plannen voor een duinpark. Burgemeester G.W. Kampschöer lanceerde een werklozenproject dat moest leiden tot een bosrijke omgeving tussen het Molenslag en de Schelpweg. Naast een forse beplanting waren er plannen voor een vijver, een hertenkamp van 2,5 ha, en verder wandelpaden en een uitkijkpost. Het ging om totaal om ruim 55 ha met een vijftal toegangswegen. Omstreeks 1935 werd hier een fietspad vanuit Kijkduin aangelegd, dat na 1980 onder de duinverzwaring is verdwenen. De werken werden uitgevoerd door de Nederlandsche Heidemaatschappij. Het lijkt dat de Hoekse Bosjes bij Hoek van Holland als voorbeeld van dit plan hebben gediend.
Op 9 mei 1938 startte de aanleg van het ‘recreatieoord’ met een spa, die was verzilverd en tien gulden had gekost. In 1938, 1939 en 1940 is hier door tientallen werklozen gewerkt. Volgens de lijsten van aangekocht plantmateriaal gingen het eerste jaar meer dan 200.000 jonge bomen en struiken de grond in, waaronder 66.000 Oostenrijkse dennen, 19.000 Corsicaanse dennen, 29.000 eiken, 29.000 esdoorns, 11.000 lijsterbes- en 11.000 vlierstruiken en nog 15 andere soorten. In 1939 ging het om 66.000 struiken en bomen van wel 40 soorten, waaronder berberis, meidoorn, zwarte den, vuilboom, krentenboom, kardinaalsmuts en sneeuwbal. De kern van een bosbeplanting moest bestaan uit naaldhout met daaromheen loofhout met enig naald hout en tenslotte loofhout.
In de vergunning van dijkgraaf en hoogheemraden van Delfland stond dat het duinpark geheel moest worden afgerasterd. De afstand tot de ‘zeewaterkeerende duinregel’ ofwel zeereep was 30 meter. De uitvoerder moest waken tegen zandverstuivingen en het konijn moest worden ‘verdelgd en uitgeroeid’. De aanleg van de uitzichtheuvel vergde 3000 kubieke meter grond, die in de omgeving werd gewonnen. Met ‘bloed, zweet en tranen’ kwam zo de Bloedberg tot stand! In drie jaar heeft een en ander meer dan 14.000 gulden gekost. Van de vijver en het hertenkamp kwam niets terecht. In 1940 was de bebossing voor het grootste deel uitgevoerd. In de gemeenteraad van Monster werd lang gesproken over de toegang tot het park. Een jaarkaar voor bewoners moest 50 cent kosten, voor mensen van buiten de gemeente echter een gulden. Kinderen zouden eigenlijk op het strand moeten spelen, maar mochten onder geleide uiteindelijk gratis het duinpark in.
In de meidagen van 1940 werd hier tijdens de oorlogshandelingen veel verwoest. De Duitse bezetters hebben er later danig huisgehouden. Veel beplanting verdween door droogte en een duinbrand. Ondanks deze rampen is er hier en daar nog wat over van de beplantingen uit 1938 en 1939. Het terrein viel weer snel terug tot de toe stand van arme duingrond, geplaagd door harde zilte zeewind, waar van nature niet zo veel groeit. Het gebied werd weer een schrale duinweide. Van cultuurlandschap was het opnieuw een natuurlandschap geworden dat in 1996 zelfs werd uitgeroepen tot Natura 2000-gebied.
Kruiende arbeiders bij de Bloedberg in wording, krantenknipsel 1938. Historisch Archief Westland M-001238
Gedeelte van de kaart ‘Boschplan ten N.W. van Slaperdijk’ (1938) met centraal de latere Bloedberg. Oorspronkelijke schaal 1 : 2000. Archief Hoogheemraadschap Delfland, RAD, inv.nr. 15668.
Bron: passage over de Bloedberg in:
Bert van der Valk en Frans Beekman, ‘Archeologie en landschapsgeschiedenis rond een stuifkuil op de Monsterse Geest’. In: Holland’s Duinen nr. 64, november 2014.
